Korniki i miazgowce. Jak skutecznie zwalczać szkodniki drewna?

Korniki i miazgowce. Jak skutecznie zwalczać szkodniki drewna?

Korniki (z łac. Scolitynae) to grupa owadów z rzędu chrząszczy, należących do podrodziny ryjkowcowatych. Korniki to niewielkie, ale wyjątkowo groźne owady, które stanowią zagrożenie dla zdrowia drzewostanów oraz mają tendencję do uszkadzania i penetracji ich struktur. Ich działalność nie tylko prowadzi do fizycznych uszkodzeń drzew, ale także sprzyja przenoszeniu patogenów, co może skutkować masowymi zniszczeniami w lasach oraz plantacjach drzew. W niniejszym artykule prezentujemy zagrożenia związane z kornikami jako szkodnikami drewna oraz przedstawiamy skuteczne metody ich zwalczania, które są kluczowe dla ochrony drzewostanów i zachowania integralności ekosystemów leśnych.

Inną grupą szkodników drewna są miazgowce (z łac. Lyctidae). Ich zdolność do żerowania w drewnie sprawia, że stają się istotnym zagrożeniem zarówno dla lasów, jak i dla przedmiotów wykonanych z drewna w naszym otoczeniu. W tym artykule skoncentrujemy się na charakterystyce miazgowców, zwracając szczególną uwagę na ich preferencje żywieniowe, miejsca żerowania oraz metody zwalczania.

Czym są korniki i miazgowce? Dlaczego są szkodliwe?

Korniki są zazwyczaj obecne w lasach, niestety czasami stają się również nieproszonymi gośćmi w naszych domach. Prawidłowo jednak, termin "korniki" odnosi się wyłącznie do gatunków chrząszczy, które żerują na żywym drzewostanie. Owady infekujące nasze meble powinny być dokładniej określane jako szkodniki drewna. Niemniej jednak większość osób, która miała do czynienia z małymi robaczkami żyjącymi w drewnianych meblach, skłonna jest określać je potocznie jako korniki. Żerowanie korników uważa się za szkodliwe, gdyż prowadzi do tworzenia systemu tuneli wewnętrznych, co osłabia strukturę drzewa i może prowadzić do jego obumarcia. Korniki żerują, drążąc w strukturach drzewa korytarze i komory. Larwy kornika żywią się celulozą, co powoduje osłabienie i uszkodzenie drzewostanów. Dorosłe korniki są aktywne w nocy i żywią się sokiem drzewnym, ale nie są tak szkodliwe, jak ich larwy.

Miazgowce są szkodnikami drewna, które preferujące świeżo wysuszone drewno pochodzące z drzew liściastych, takich jak np. dąb, orzech, wiśnia, topola, jesion, bambus, mahoń. Bardzo często pojawiają się w strukturach solidnych dębowych mebli i w podłogach. Miazgowce unikają świeżo ściętego drewna, ale uwielbiają żerować w młodym, kilkuletnim drewnie. Gatunki miazgowców, obecne w Polsce, znane są z tendencji do żerowania w bielastej części drewna. Szkodniki te stwarzają znaczące zagrożenie dla mebli, boazerii, stolarki okiennej czy ram obrazów. Miazgowce przyczyniają się do degradacji drewnianych przedmiotów, co prowadzi do poważnych uszkodzeń i konieczności napraw lub wymiany. Preferencje żywieniowe szkodników sprawiają, że unikają drewna pokrytego woskiem, pokostem lub farbą, a także świeżo ściętego drewna.

Identyfikacja szkodników drewna. Jak wyglądają korniki i miazgowce. Gdzie występują?

Identyfikacja korników jest kluczowa, aby móc skutecznie zwalczyć te szkodniki. Wygląd korników może być różnorodny, jednak zazwyczaj są to małe, cylindryczne owady o długości od 2 do 8 mm. Ich ciało jest pokryte twardym, brązowym lub czarnym pancerzem. Korniki w drewnie można zidentyfikować również po charakterystycznych otworach, które pozostawiają po sobie podczas żerowania.

Miazgowce to niewielkie owady, osiągające zazwyczaj od 2 do 5 mm długości. Mają wydłużone, spłaszczone ciało, które jest pokryte twardym chitynowym pancerzem. Głowa miazgowca jest dobrze wyodrębniona i znajdują się na niej charakterystyczne żółtawe włoski. Ich barwa jest zazwyczaj brunatna lub ciemnobrązowa.

Najpopularniejsze w Polsce gatunki szkodników drewna zwanych potocznie kornikami:

Wielu ludzi często myli korniki, które żerują w żywym drzewostanie, z innymi gatunkami chrząszczy o podobnym wyglądzie, takimi jak spuszczel pospolity czy kołatek domowy, które preferują żerowanie w konstrukcjach drewnianych. To nieporozumienie sprawiło, że w potocznym języku utarło się szerokie określenie "korniki", obejmujące wszelkie szkodniki drewna, niezależnie od tego, czy zamieszkują drzewostan leśny, czy też żyją w konstrukcjach i przedmiotach drewnianych. Korniki, żywiące się żywym drzewostanem, przyczyniają się do osłabienia roślinności leśnej, podczas gdy szkodniki drewna technicznego mogą powodować zniszczenia w meblach i drewnianych konstrukcjach domów. Najpopularniejsze w Polsce gatunki szkodników drewna zwanych potocznie kornikami to:

• Spuszczel pospolity (Hylotrupes bajulus) - Duży owad o ciemnobrązowym ciele, osiągający do 21 mm długości. Jest groźnym szkodnikiem drewna iglastego, szczególnie świerku i sosny. Zasiedla także konstrukcje więźby dachowej, a także potrafi żyć w stolarce okiennej, boazerii i podłogach drewnianych.

• Kołatek domowy (Anobium punctatum) - Drobny owad o ciemnobrązowym ciele, osiągający do 5 mm długości. Jest szkodnikiem drewna liściastego, który szczególnie preferuje konstrukcje dębowe i bukowe. Larwy kołatka domowego preferują stare kilkusetletnie drewno, a kilka pokoleń tych szkodników może całkowicie zniszczyć meble i różne konstrukcje budowlane. Dobrze czują się miejscach chłodnych i wilgotnych, jak piwnice, nie tolerują, natomiast, takich suchych miejsc, jak strychy i pomieszczenia ogrzewane.

• Kornik drukarz (Ips typographus) - Gatunek kornika o ciemnobrązowym ciele, osiągający do 6 mm długości. Jest groźnym szkodnikiem drzew iglastych, który szczególnie preferuje żerowanie w strukturach świerka, sosny i modrzewia. Larwy kornika drukarza żerują w łyku, gdzie absorbują soki roślinne. Żerowanie kornika osłabia drzewo, prowadząc do obumarcia fragmentów korony, zwłaszcza na końcach gałęzi. Drzewo staje się bardziej podatne na infekcje grzybowe i inne patogeny środowiskowe.

Miazgowce w domu. Jakie są zagrożenia?

Larwy miazgowców żerują w drewnie, wygryzając w nim charakterystyczne tunele. W wyniku ich żerowania drewno staje się kruche i podatne na uszkodzenia. Obecność pyłków drewna, wokół dziur wejściowych to często charakterystyczny ślad działalności miazgowców. Pyłki mogą się gromadzić w niewielkich kupkach lub rozsypywać się na podłożu. Miazgowce mogą zaatakować drewno zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz domu. Do najpopularniejszych gatunków miazgowców żyjących w Polsce należą:

• miazgowiec parkietowiec (Lyctus linearis) - groźny szkodnik drewna liściastego, szczególnie dębowego i jesionowego,

• miazgowiec brunatny (Lyctus brunneus) - szkodnik drewna liściastego i iglastego.

Zniszczenia drewna, spowodowane przez miazgowce, są wynikiem ich żerowania. Drewno atakowane przez szkodniki traci swoją wytrzymałość i może ulegać deformacjom. W wyniku ich działalności, drewno może stać się kruche i podatne na pęknięcia. Przykłady zniszczeń drewna spowodowanych przez miazgowce to m.in.:

• osłabienie drewnianych konstrukcji nośnych budynków,

• uszkodzenie mebli,

• zniszczenie drewnianych elementów ogrodowych.

Zniszczenia drzewostanu leśnego spowodowanego przez korniki

W lasach korniki stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia drzewostanu, wpływając destrukcyjnie na ich ekosystemy, co wywołuje negatywne konsekwencje dla gospodarki leśnej. Korniki, a w szczególności gatunek taki jak kornik drukarz (Ips typographus), odgrywa kluczową rolę w cyklach ekologicznych lasów, a ich masowe rozmnażanie może prowadzić do epidemii, powodując znaczne zniszczenia. Kornik drukarz, żerując w łyku drzewnym, potrafi infekować lasy chorobami grzybowymi, co dodatkowo osłabia kondycję drzew. Choroby, które się pojawiają, przyspieszają proces obumierania drzewostanu.

Jedna samica kornika drukarza potrafi złożyć pod korą drzewa nawet do 5 tysięcy jajeczek. Po około 14 dniach z jajeczek wylęgają się larwy, które prowadzą swoje żerowanie wewnętrzne. Suche, osłabione drzewa są podatne na złamania, co może być niebezpieczne dla grzybiarzy i turystów poruszających się po szlakach leśnych. W skrajnych przypadkach leśnicy stoją przed koniecznością usuwania zaatakowanych przez korniki drzew i zastępowania ich nowymi egzemplarzami.

Czym zwalczyć szkodniki drewna? Jak się pozbyć korników?

W celu skutecznego zwalczania korników w drewnie (miazgowce, spuszczele, kołatki), warto poznać różne ich sposoby. Poniżej przedstawiamy przegląd metod, które pomogą w walce z tymi uciążliwymi szkodnikami.

Zwalczanie korników w więźbie dachowej i w belkach

Korniki w domu, takie jak spuszczele, miazgowce czy kołatki to poważny problem, który może prowadzić do znacznych zniszczeń konstrukcji drewnianych. Zwalczanie szkodników drewna w więźbie jest szczególnie ważne, gdyż może ona ulec osłabieniu i w skrajnych przypadkach nawet zawaleniu. W przypadku zwalczania korników warto zastosować następujące wskazówki i najlepsze praktyki:

• regularna kontrola stanu więźby,

• zabezpieczanie drewna specjalistycznymi impregnatami i preparatami na korniki,

• usuwanie zainfekowanych elementów,

• fumigacja więźby dachowej w przypadku silnego zainfekowania.

Gazowanie szkodników drewna. Kiedy jest to konieczne?

Gazowanie (fumigacja) szkodników drewna jest metodą stosowaną w przypadku silnego zainfekowania budynku przez takie szkodniki jak np. miazgowce, spuszczele czy kołatki. Zabieg polega na zastosowaniu specjalnych środków chemicznych, które są wprowadzane do wnętrza budynku w formie gazu. Fumigacja domu pozwala na skuteczne usunięcie szkodników drewna i drewnojadów z trudno dostępnych miejsc.

Gazowanie jest konieczne, gdy inne metody zwalczania korników okazują się nieskuteczne, lub gdy zagrożenie dla konstrukcji budynku jest bardzo duże. Fumigacja to proces, w którym stosuje się gaz w celu zwalczania nie tylko popularnych szkodników, ale także grzybów i bakterii w drewnie. Jest to zaawansowana technika, w której można wykorzystać fosforowodór do penetracji struktury drewna, docierając do miejsc trudno dostępnych.

Dezynsekcja mikrofalowa w zwalczaniu korników

Dezynsekcja mikrofalowa to metoda zwalczania szkodników drewna, w tym korników, polegająca na podgrzewaniu drewna powyżej temperatury 50°C w rdzeniu. Temperatura ta jest wystarczająca do zabicia wszystkich stadiów rozwojowych korników, w tym jaj, larw i dorosłych osobników. Dezynsekcja mikrofalowa odbywa się za pomocą specjalnego urządzenia, które wytwarza mikrofale o określonej częstotliwości i natężeniu. Mikrofale są wytwarzane przez specjalistyczny generator i przenikają do drewna, co powoduje jego nagrzewanie. Proces ten trwa kilka godzin, w zależności od grubości drewna i stopnia infekcji wywołanej przez korniki. Dezynsekcja mikrofalami stanowi ekologiczną metodę zwalczania szkodników drewna. Zaleca się ją stosować w przypadku małych, ograniczonych obszarów, takich jak szafy, stoły, krzesła, ramy obrazów i drobne drewniane przedmioty.

Preparaty chemiczne w walce ze szkodnikami drewna

Preparaty na szkodniki drewna stosuje się w celu ich skutecznego zwalczania w budynkach, meblach i drewnianych konstrukcjach, takich jak legary, belki nośne czy więźby dachowe. Preparaty te mogą być stosowane w postaci koncentratów, proszków czy aerozoli. XIREIN to owadobójczy środek w płynie do zwalczania drewnojadów, korników i innych szkodników, który zapobiega pojawianiu się ich larw w drewnie. Preparat na szkodniki drewna zawiera permetrynę, substancję czynną o działaniu kontaktowym i żołądkowym. Związek ten działa na owady poprzez unieruchomienie ich układu nerwowego, co wywołuje paraliż i prowadzi do ich śmierci. Preparat na drewnojady XIREIN głęboko przenika wewnątrz struktury drewna, co skutecznie likwiduje szkodniki i długotrwale zabezpiecza je przed ponownymi atakami. Nie degraduje się pod wpływem światła słonecznego, ani nie powoduje korozji metali.

 

XIREIN

Bezbarwny i bezwonny XIREIN to wysokiej jakości środek, który znakomicie sprawdza się w ochronie różnych klas drewna przed szkodnikami, takimi jak kołatki, spuszczele czy miazgowce oraz służy do skutecznego zwalczania już zainfekowanych obszarów. Może być stosowany na drewnie budowlanym, konstrukcyjnym w 1, 2 i 3 klasie użytkowania. Sposób użycia obejmuje malowanie, opryskiwanie lub zanurzanie drewna w preparacie. Wymaga sezonowania drewna i intensywnego wietrzenia pomieszczeń po użyciu.

Nasi eksperci polecają również owadobójczy impregnat STRONG NA SZKODNIKI DREWNA. Jest to środek ochronny nowej generacji, stosowany do zwalczania szkodników drewna takich jak kołatki (Anobium Punctatum), spuszczele (Hylotrupes bajulus), miazgowce (Lyctus brunneus), trzpienniki (Sirex gigas). Preparat jest przeznaczony do impregnacji drewna budowlanego, konstrukcyjnego, co chroni przed działaniem tzw. technicznych szkodników drewna i termitów oraz zwalczania szkodników w już zainfekowanych elementach.

 

 

STRONG NA SZKODNIKI DREWNA

 

Profilaktyka i zapobieganie pojawieniu się korników (miazgowców, spuszczeli, kołatków)

Aby pozbyć się szkodników, takich jak miazgowce czy spuszczele z naszych domów, należy przede wszystkim przeprowadzić dokładną obserwację. Regularne sprawdzanie drewnianych elementów konstrukcyjnych oraz mebli, pozwoli na szybkie wykrycie ewentualnych oznak obecności szkodników. W celu zapobiegania pojawienia się szkodników drewna można prewencyjnie stosować preparat STRONG NA SZKODNIKI DREWNA w ilości odpowiedniej do metody aplikacji i założonego działania. Środek impregnujący należy dwukrotnie nanieść na drewno poprzez malowanie pędzlem lub natryskiem, w odstępach nie krótszych niż 2 godz. Można zastosować również metodę kąpieli całych elementów przez zanurzenie. Wilgotność drewna przed zabezpieczeniem powinna wynosić max. 25%. Drewno po zaimpregnowaniu należy sezonować pod zadaszeniem na przekładkach przez min. 48 godzin.

W ramach skutecznej profilaktyki przeciwko szkodnikom drewna, jednym z kluczowych elementów może być właściwa wentylacja pomieszczeń. Wilgoć stanowi jedno z głównych zagrożeń dla drewna, stwarzając idealne warunki do rozwoju szkodników oraz grzybów i innych patogenów. Właściwa wentylacja pomieszczeń pozwala na skuteczną redukcję wilgotności, likwidująć potencjalne źródła dla mikroorganizmów osłabiających strukturę drewna.

Podsumowanie

W artykule omówiliśmy najważniejsze aspekty związane ze szkodnikami drewna oraz sposobami ich zwalczania. Dowiedzieliśmy się, czym są korniki i miazgowce, jak wyglądają i gdzie występują, a także jakie zagrożenia niosą dla drzewostanów żywych oraz otoczenia w naszych domach. Przedstawiliśmy różne metody zwalczania korników, takie jak stosowanie preparatów czy fumigacja. Omówiliśmy również inne szkodniki drewna, takie jak miazgowce, spuszczele czy kołatki.

Ważnym elementem artykułu była również profilaktyka i zapobieganie pojawieniu się korników. Przedstawiliśmy praktyczne porady dotyczące zabezpieczania drewna przed kornikami, takie jak stosowanie impregnatów, regularne sprawdzanie stanu drewna czy utrzymanie odpowiedniej wentylacji pomieszczeń. Dzięki tym wskazówkom, możemy skutecznie chronić nasze domy i meble przed szkodliwym działaniem korników.